GODEN VAN DE
WIND
In het pantheon van veel oude
religies en culturen komen behalve regen-, vuur-, zonne-, voedsel- en andere
soorten goden ook windgoden veelvuldig voor in allerlei scheppingsmythen en
mythologische verhalen. De meeste van deze goden waren hoedanigheden van het
almachtige en alwetende opperwezen.
EHECATL, DE AZTEEKSE GOD VAN DE WIND
De Azteken vereerden hun goden individueel en collectief op heilige
feesten. Iedere god was verbonden met een bepaalde kompasstreek of met de
centrale as van een schotelvormige aarde omringd door water.
Quetzalcoatl was in het Azteekse
pantheon een oppergod die zijn oorsprong had in ouder Meso-Amerikaanse
beschavingen. Hij komt in diverse andere gedaanten voor, in het bijzonder
als (Yoalli) Ehecatl, de god van de (nacht)wind; maar ook als de
vriendelijke god van het onderwijs en de handvaardigheden, de god van de
tweelingen en als gevederde of gepluimde slang (zijn meest bekende
gedaante). Ehecatl werd in verband gebracht met de vier streken van
het kompas, omdat de wind blaast waarheen hij wil. Zijn tempels werden
gebouwd volgens een cilindrisch plan om zo min mogelijk weerstand aan de
wind te bieden. Als een van de vier scheppingsgoden speelde hij een
sleutelrol in de mythe van de vier zonnen. Na de vernietiging van de vierde
zon kwamen de goden bijeen in Teotihuacan. Daar sprongen Nanahuatzin en
Tecciztecatl in het heilige vuur en werden ze de zon en de maan. Ze waren
onbeweeglijk totdat Ehecatl hard op hen blies. Eerst bewoog alleen de
zon, maar toen de zon onderging, begon ook de maan te bewegen.
SUSANO, DE JAPANSE STORMGOD
In het begin, toen de aarde nog jong was, ontstonden er drie
onzichtbare goden in wat de Japanners Takamagahara noemen, de 'Hoogvlakte
van de Hemel'. De oudste was Amanominakanushi-no-kami ('Heer van het
Hemelcentrum'). Hij werd gevolgd door Takamimusubi en Kamimusubi. Samen met
twee mindere goden vormden ze de vijf 'Afzonderlijke Hemelse Goden'. Daarna
volgden nog zeven generaties 'hemelse' goden en godinnen, culminerend in het
Japanse oerpaar Izanagi en zijn zus en vrouw Izanami.
Izanami baarde een groot aantal godenkinderen, onder wie berg-, boom- en
windgoden. Een van hen kreeg de naam Susano, de Stormgod. In de
Japanse mythologie was hij was een voortdurende bron van onrust, omdat hij
met bijna iedereen die hij ontmoette in conflict kwam.
VAYOE, PERZISCHE GOD VAN LUCHT EN WIND
De oude Perzen erkenden één oppergod, Ahoera Mazda ('Wijze Heer'),
de allesomvattende hemel. Tegenover hem stonden Angra Mainyoe of Ahriman, de
god van de duisternis en de onvruchtbaarheid. Het leven was aldus in wezen
een strijd tussen de krachten van goed en kwaad. Tussen deze twee godheden
stond Vayoe, de god van de lucht en de wind.
WAKAN TANKA, HET GROTE MYSTERIE VAN DE LAKOTA
In de mythen van de prairies is het geloof in een almachtige en verre
Grote Geest wijdverbreid. Hij heeft verschillende namen, bijvoorbeeld Wakan
Tanka (het 'Grote Mysterie') bij de Lakota-indianen. Zijn krachten
manifesteren zich in een aantal natuurgoden.
De scheppingsmythe van de Lakota verhaalt hoe de oppergoden (Zon, Hemel,
Aarde en Rots) zich eenzaam voelden. Daarom schiepen ze eerst de
begeleidende goden (Maan, Vallende Ster, Dondervogel en Wind). Vervolgens
zorgden ze voor de schepping van de verwante goden (Twee-Benige, Bizon,
Vier-Winden en Wervelwind). De vierde groep Ä de God-gelijken Ä staat in
verband met de ziel, geestelijke essentie en heilige krachten (Nagi, Nagila,
Niya en Sicun). De vier groepen tezamen vormen Wakan Tanka.
