VITABERNA

 

 


Pastoraal atelier

Levoland 

Relimarkt

Bronnenmagazijn

 

OERELEMENTEN

De betekenis van de elementen verschilt per cultuur. In iedere cultuur wordt zowel de letterlijke als de symbolische betekenis van de elementen gebruikt. In onze westerse wereld gaan we meestal uit van vier oerelementen: water, vuur, aarde en lucht. Maar bijvoorbeeld het Tibetaans boeddhisme en de antroposofie kent een vijfde element: ether, de verbinding tussen de vier andere elementen. Hout, vuur, metaal en water zijn de Chinese elementen; lucht hoort daar dus niet bij. In Japan noemt met het vijfde element leegte.
In de Griekse mythologie treffen we de eerste sporen aan van de relatie tussen de elementen en de godenwereld. De goden Demeter, Ares en Artemis hadden wat met aarde. Aphrodite, Poseidon en Dionysos met water. Hera, Hebe, Hermes en Persephone met lucht. Zeus, Hestia, Apollo en Hephaistos met vuur.
Wat is de symbolische betekenis van de oerelementen?

Aarde betekent: grond onder onze voeten, een fundament om op te bouwen, een stevige bodem met diep weggestopt vuur. Soms spuwt de aarde vuur bij uitbarstingen. Ze kan ‘beven’ en wegvagen. Aarde is ook: ontvangend, groeizaam, voedzaam en scheppend, houvast gevend en bestendigend. Zij is zacht als mos en hard als de rots. Zij kan verstenen en fossiliseren. Zij biedt een ondergrond aan water, lucht en vuur.

Water betekent: vruchtbaarheid, leven, verfrissing, stroming, meegaan met de stroom, eb en vloed, vervloeiing, afkoeling, begrenzing, structuur, tegendruk, kou, bevriezing, overstroming en verwoesting. Water verbindt het hoge (de berg) met het lage (de zee). Water betekent continuďteit; het keert steeds weer terug. Water is altijd op zoek naar het laagste punt dat het uiteindelijk stilstand biedt.

Lucht betekent: zuurstof, leefbaarheid, vrijheid, verbinding: we ademen allemaal dezelfde lucht in. Lucht is de drager van klank, ze communiceert, bevrucht, vervaagt, lost op, transporteert het zonlicht, brengt regen en bliksem. Lucht heeft geen vaste smaak, geur of kleur en is – evenals water – zonder vaste vorm. Lucht geeft dynamiek. Lucht is de verbinding tussen de andere elementen: ze verspreidt vuur, waait over de aarde en neemt water in zich op.

Vuur betekent: warmte; het is energie en geeft energie. Het geeft licht, zichtbaarheid, biedt voortgang, avontuur. Vuur is reinigend, geeft spanning, beweging, biedt gevaar. Het geeft verbranding, uitzetting, kracht, verschroeiing en vernietiging.

We kunnen geen enkel element missen en geen enkel element weglaten: we hebben ze alle nodig.

(naar Jorie van der Loo, Dynamiek in werkrelaties. De vier elementen in samenwerken en leiding geven. De Toorts, Haarlem, 1995)

Terug naar overzicht