POLITIE EN JUSTITIE
Regels en afspraken
Regels hebben we niet zomaar
afgesproken. Regels zijn nodig om zaken goed te laten verlopen. Als je je niet
aan de regels van het spel houdt, kun je het spel eigenlijk niet mee spelen,
Die REGELS EN AFSPRAKEN
hebben we allemaal samen gemaakt. Ze zorgen ervoor dat we ons bijvoorbeeld
veilig kunnen voelen op straat en in het verkeer. Al die regels en afspraken
zorgen voor een goede gang van zaken. We zijn er met z'n allen
verantwoordelijk voor. Iedereen moet dan ook weten dat die regels en afspraken
er zijn. En van iedereen wordt verwacht dat hij er zich aan houdt. Doe je dat
niet, dan volgt er straf.
[terug]
Wetten
Al deze regels en afspraken hebben we
niet alleen afgesproken, maar we hebben ze ook heel precies opgeschreven. We
hebben er WETTEN van gemaakt. Met z'n allen zijn
we er verantwoordelijk voor dat die we ook doen wat in die wetten staat.
[terug]
Politie
Om er op te letten dat iedereen zich
zoveel mogelijk aan de wetten houdt, hebben we de POLITIE
als controle-instrument: voor het milieu, in het verkeer, op het water,
politie die misdaden onderzoekt, politie te paard... 
Al
die politiefunctionarissen samen proberen ervoor te zorgen dat wij rustig en
veilig kunnen leven.
De politie vooral houdt zich vooral met vier dingen bezig:
- ze leter op dat mensen zich aan de regels en afspraken willen houden;
- ze grijpt in als er dingen misgaan;
|- ze geeft hulp als dat tóch gebeurt;
- ze spoort overtredingen op en probeert misdrijven op te lossen.
Sommige politiemensen houden zich met speciale taken bezig. Zo zoeken RECHERCHEURS
naar allerlei sporen, bijvoorbeeld vingerafdrukken van verdachten. Ze
verzamelen zoveel mogelijk bewijsmateriaal om later in de rechtszaal te kunnen
aantonen dat iemand ook echt schuldig is. Sommige politieagenten kunnen
opgeroepen worden voor de MOBIELE EENHEID.
Dit gebeurt bijvoorbeeld bij relletjes of in situaties die wel eens uit de
hand zouden kunnen lopen. De VERKEERSPOLITIE
zorgt ervoor dat het verkeer op de weg veilig is: ze leiden bijvoorbeeld het
verkeer bij wegwerkzaamheden en files in goede banen, ze controleren
personenauto's en vrachtwagens, en ze stellen verkeersovertredingen vast. Een
ander onderdeel van de politie is de WATERPOLITIE,
die toezicht houdt op de scheepvaart.
[terug]
Verdachte
Wanneer
de politie een wetsovertreding constateert, wordt dat zo precies mogelijk
vastgelegd: op welke dag, hoe laat, waar het gebeurde, of er getuigen waren,
welke belangrijke sporen of aanwijzingen er waren. Pas als zeker is dat iemand
de regels heeft overtreden, krijgt hij straf. Maar als de politie iemand
verdenkt van een wetsovertreding, kunnen ze hem arresteren en meenemen naar
het bureau. Zo iemand heet dan de verdachte.
[terug]
Proces-verbaal
In
het politiebureau moet de verdachte verschijnen voor de hulpofficier van
justitie. Deze wil van de verdachte zo precies mogelijk weten wat er volgens
hem gebeurd is. Hij neemt hem een verhoor af. Van alles wat de verdachte zegt,
wordt een verslag gemaakt. Dit verslag heet het een PROCES-VERBAAL.
De verdachte zet er zijn handtekening onder als hij het ermee eens is.
[terug]
Verdachte
Bij een rechtszitting zijn
verschillende mensen betrokken. Allereerst natuurlijk de VERDACHTE,
want daar gaat het om in een rechtszitting. Net als bij het verhoor op het
politiebureau, mag de verdachte ook in de rechtszaal zijn mond houden. De
verdachte wordt pas als dader beschouwd, wanneer zijn schuld bewezen is.
[terug]
Rechter
De
RECHTER stelt vast of de verdachte schuldig is of
niet. Als de rechter vindt dat de verdachte schuldig is, geeft hij ook straf.
Als belangrijkste figuur moet hij alle informatie krijgen. Met deze informatie
moet hij heel zorgvuldig omgaan. Een rechter mag de verdachte immers pas
straffen als écht bewezen is dat deze iets gedaan heeft wat volgens de wet
niet mag. Een rechter moet daarom altijd onpartijdig en onafhankelijk zijn.
Hij mag zich door niemand laten beïnvloeden. Als de rechter alle informatie
heeft, dan bepaalt hij of de verdachte al dan niet schuldig is en wat voor
straf hij moet krijgen.
[terug]
Griffier
Naast de rechter zit de GRIFFIER.
De griffier schrijft alles op wat er besproken en besloten wordt. Bovendien
zorgt de griffier ervoor dat de rechter niets vergeet.
[terug]
Officier van Justitie
Aan
een aparte tafel zit de OFFICIER VAN
JUSTITIE. Deze staat daar namens ons allemaal. Want we hebben immers
samen regels en afspraken gemaakt voor de goede gang van zaken in ons land. De
Officier van Justitie heeft alles gelezen wat de politie verzameld heeft. Als
hij tot de conclusie komt dat de verdachte schuldig zou kunnen zijn, laat hij
de verdachte weten dat hij voor de rechter moet komen. Dat heet DAGVAARDEN.
De Officier van Justitie doet een voorstel voor een bepaalde straf.
[terug]
Advocaat
Naast de verdachte zit de RAADSMAN
of ADVOCAAT. De verdachte kan zich namelijk
laten helpen door iemand die hem verdedigt door voor hem op te komen.
[terug]
In beroep of cassatie gaan
Ben je het niet eens met de uitspraak
van de rechter, dan kun je IN BEROEP GAAN
bij het Gerechtshof. Ben je het dan nóg niet eens met het oordeel, dan kun je
naar de Hoge Raad gaan. Dat noemen we IN
CASSATIE GAAN. De Hoge Raad controleert of bij de eerdere rechtbanken
alles volgens de regels is verlopen.
[terug]
Boete en straf
Bij
lichte overtredingen legt de rechter een GELDBOETE
op. Hoe hoog die boete is, hangt af van de aard van de overtreding. Bovendien
houdt de rechter zoveel mogelijk rekening met de persoonlijke omstandigheden
van de verdachte. Bij zwaardere overtredingen kan de rechter GEVANGENISSTRAF
opleggen. Hoe lang die gevangenisstraf duurt, hangt af van de ernst van het
misdrijf. In bepaalde gevallen kan de rechter er voor kiezen om in plaats van
een geldboete of gevangenisstraf een alternatieve straf op te leggen: een TAAKSTRAF
of WERKSTRAF. Iemand wordt dan namelijk
veroordeeld om voor een bepaalde tijd onbetaald werk te doen.
[terug]
Terug naar
overzicht
