|
VITABERNA |
|
|
|
|
|
|
|
I Samuël 26, 2.7-9.12-13.22-23; Lucas 6, 27-38 Overweging woco-viering St. Caeciliaparochie Berkel-Enschot, 17 februari 2007 Soms lijkt het alsof de hele wereld in brand staat. Sla de krant er maar op na, en je komt er al gauw achter dat niet alleen voetbal oorlog is. Verbaal geweld alom, toenemende normvervaging, groeiende angstgevoelens van onveiligheid. Het gevolg: meer blauw op straat, meer cellen, meer en langduriger straffen. Begrijpelijk, die reactie. En vanuit onze gelovige traditie misschien nog wel te rechtvaardigen ook: loonde God niet altijd het goede en strafte hij het kwade? Zo groeiden velen van ons op in vrees voor vagevuur en hel. Toch kiest het evangelie van vandaag voor een andere weg. Een weg die flink tegen de haren instrijkt, opgevoed als we zijn met straffen en belonen. Jezus houdt ons voor je vijanden te beminnen: "Als iemand u op de ene wang slaat, keer hem dan ook de andere toe." Nou, eerlijk gezegd zou ik mij wel eerst even bedenken voor ik dat deed. We leven immers anno 2007, en Jezus hoefde in zijn tijd niet op te treden tegen zinloos geweld, computercriminaliteit, eerwraak of straatroven. Toch kende zijn samenleving wel degelijk geweld: het "oog-om-oog, tand-om-tand" was in zijn tijd een hele positieve norm die de willekeur van wraakneming aan banden moest leggen. In die samenleving treedt Jezus ondubbelzinnig op: kijk iemand er niet voor aan, als hij je onrecht aan doet. En hij gaat nog een stapje verder: zelfs als je rechten kunt laten gelden en het gelijk helemaal aan jouw kant hebt, sta er dan niet op. Je bereikt er niets mee en het lost geen problemen op. Einde weegschaal- en meetlat-denken: meet je houding niet af aan de houding van de ander. Intrigerend, zo’n stellingname. Ik interpreteer hem als: vijandschap met vijandschap beantwoorden lost nooit wat op, maar leidt meestal tot nog grotere conflicten. Waarschijnlijk weten we allemaal uit eigen ervaring, hoe een hard oordeel voorgoed de deur kan dichtslaan. De levensles die het evangelie ons vertelt is van verpletterende eenvoud: oordeel niet en je zult ook zelf niet geoordeeld worden, geef en jou zal gegeven worden. Maar in het leven van alledag moeten we helaas maar al te vaak constateren dat het meestal niet zo simpel ligt. Als je zo handelt, loop je het risico voor onnozele hals te worden versleten. We zijn immers al snel geneigd de zogenaamde negatieve en kwalijke kanten van onszelf te ontkennen of te verstoppen. We zoeken er het liefst een zondebok voor, die alle lasten maar moet dragen. Misschien zijn we wel bang dat de slechterikken het uiteindelijk van de goedwillenden zullen winnen als we doen wat Jezus ons voorhoudt. Een vijandsbeeld als hersenschim, want natuurlijk is dat niet zo. "Bemin je vijanden". Een mooi principe, maar wat zou het in ons dagdagelijkse doen concreet kunnen inhouden? Alles maar slikken? Gewoon goed zijn voor de ander, zoals je ook goed voor jezelf bent? Wie goed doet, goed ontmoet? Misschien is het allemaal niet zo moeilijk. Misschien moet je je doen en laten maar niet teveel laten bepalen en afhangen van het gedrag van de ander. Jezus daagt ons uit om vijandschap te beantwoorden met vriendschap. En daarmee komt het gezicht van een God te voorschijn, die vergevingsgezind is, met ons meetrekt, en in wiens rijk andere maatstaven gelden dan de onze. Dat houdt geen onredelijkheid in, niet het zomaar uitschakelen van je verstand. Het betekent wél: geweldloze verdraagzaamheid en verregaande inschikkelijkheid, jezelf open stellen voor de ander, jezelf verliezen om jezelf terug te vinden. Niet de beweging van haat voortzetten, maar een positieve beweging van jezelf laten uitgaan. Misschien bereik je er geen eeuwige roem mee, maar de uitwerking is wel duurzamer en de moeite van het volhouden waard. Ik denk dat dat ook buiten de Carnavalsdagen moet lukken! AMEN |